Wydawca treści
Użytkowanie lasu
Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, ocena i klasyfikacja surowca, zbiór płodów runa leśnego i roślin, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu w sposób zapewniający mu trwałość.
Podstawą wykorzystania lasu jako odnawialnego źródła surowca drzewnego, jest etat cięć. Jest to ilość drewna do wycięcia na określonej powierzchni w ciągu 10 lat. Etat cięć zawsze jest niższy niż przyrost drewna - nie przekracza możliwości regeneracyjnych drzewostanów, dzięki czemu lasy dysponują stale rosnącym zapasem. Rozmiar pozyskania drewna określany jest zgodnie z potrzebami hodowlanymi i ochronnymi drzewostanów oraz zasadą zachowania trwałości lasów. Trwałość zachowuje się m.in. dzięki zachowaniu proporcji między klasami wieku – średni wiek drzewostanów powinien być zbliżony do połowy wieku rębności drzewostanów. Średni wiek może być wyższy w przypadku lasów ochronnych.
Leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtworzenia.
Pozyskane drewno pochodzi z:
- cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
- cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
- cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach, tzw. sanitarne lub przygodne.
Etat cięć jest planowany dla klas wieku. Według jego wielkości można określić stosunek klas wieku drzewostanów na obszarze nadleśnictwa. Wysoki przeciętny wiek drzewostanów wiąże się z wysokim etatem cięć. W gospodarstwie zrębowym przeważają rębnie zupełne częściowe. Rębnia wielkopowierzchniowa jest wykorzystywana wyjątkowo np. służy tworzeniu siedlisk dla lerki i lelka. 55% etatu cięć stanowi użytkowanie rębne. 45% etatu to użytkowanie przedrębne – pielęgnacje drzewostanów.
W Nadleśnictwie Pułtusk stanowią one 12 616,07 ha powierzchni.
Średniorocznie, według nowego Planu Urządzania Lasu, w Nadleśnictwie Pułtusk pozyskujemy ok. 119 tys. m3 grubizny, czyli drewna o średnicy powyżej 5 cm bez kory.
Drewno pozyskane na terenie Nadleśnictwa Pułtusk trafia głównie do przedsiębiorstw zajmujących się dalszym przerobem surowca: tartaków, zakładów przemysłu celulozowo-papierniczego, fabryk mebli, mniejszych zakładów stolarskich i na drewno opałowe oraz do elektrowni.
Uboczne użytkowanie lasu obejmuje korzyści lasu z pominięciem surowca drzewnego. W mniejszym stopniu, ale wciąż popularne jest zbieranie ziół –funkcjonują punkty ich skupu. Corocznie nadleśnictwo organizuje sprzedaż choinek i stroiszu świerkowego. Nie zanika sezonowy zbiór grzybów, borówki czernicy, jeżyn, malin, dzikiej róży - wzrasta zainteresowanie i wiedza na temat korzyści płynących z wykorzystania owoców runa leśnego i ziół.
Historyczną ciekawostką jest, że w latach 60. i 70. XX wieku w Polsce kwitło pozyskanie żywicy, którym trudniło się około 10 tys. osób. Rocznie zbierano jej do 22 tysięcy ton - stanowiła duży dochód Skarbu Państwa. Z końcem XX wieku zaniechano tej aktywności na rzecz importu z zagranicy